پرادال سری
این مطلب زیر مجموعه این دسته ها است:
ورزش‌های مبارزه‌ای
ورزش در کامبوج
هنرهای رزمی جنوب شرق آسیا
توضیح:
'''پِرادال سِرِی''' (به و زبان خمر به هنرهای رزمی منطقه هندوچین داده می‌شود. پرادال سری شباهت زیادی با لثوی|لِثوِی یا مشتزنی سنتی برمه و همچنین موای تای یا بوکس تایلندی دارد.

پرادال به معنای مبارزه و سری به معنای آزاد است. پس ترجمه تحت‌اللفظی پرادال سری مبارزه آزاد است.

یک برنامه ویژه تلویزیونی جمعه هر هفته از شبکه ۵ تلویزیون کامبوج به پخش مسابقات هنر رزمی پرادال سری می‌پردازد.

پیشینه

هنرهای رزمی نیز در دوران حکومت خمرهامانند تمام دانش‌ها و هنرهای دیگر ممنوع شده و در آستانه انقراض قرار گرفتند، اما پرادال سری با کمک دولت کامبوج و همینطور گردشگران خارجی بازگشت قدرتمندانه‌ای داشته‌است. اما چون کامبوجی‌ها، تایلند|تایلندی‌ها و دیگر کشورهای منطقه نتوانسته‌اند بر سر یک نام واحد و تشکیل یک سازمان واحد برای هنرهای رزمی منطقه جنوب شرق آسیا به توافق برسند، سیاست کامبوج در حال حاضر تلاش برای تبلیغ پرادال سری و شرکت نکردن در مسابقات موای تای است.

مقررات
مسابقات پرادال سری بر روی یک رینگ مربع با اضلاع ۶٫۱ متری در پنج راند سه دقیقه|دقیقه‌ای و با یک یا دو دقیقه استراحت میان هر راند برگزار می‌شود.

سقوط
اتاق شکنجه و تخته «واتربوردینگ» در موزه نسل‌کشی سلنگ در کامبوج.
القای حس خفگی با آب از روش‌های مرسوم اعتراف‌گیری خمرهای سرخ در فاصله سال‌های ۱۹۷۵ تا ۱۹۷۹ میلادی در کامبوج بود.
اختلافات مرزی با ویتنام باعث شد تا پل پوت نیروهای خود را در سالا ۱۹۷۸ به مرزهای ویتنام بفرستد. تجاوز نیروهای کامبوج با پاسخ شدید ویتنام مواجه شد و یک سال بعد پنوم پن پایتخت کامبوج در اختیار نیروهای ویتنامی قرار گرفت. حکومت دمکراتیک کامبوج سرنگون شد و حزب کمونیست میانه روی دیگری که طرفدار ویتنام بود جایگزین آن شد.

کامبوج

پادشاهی کامبوج
 
Preăh Réachéanachâkr Kâmpŭchea

کامبوج
 پرچم نشان

شعار ملی: میهن، دین، شاه

سرود ملی: پادشاهی همایونی    
 
پایتخت
(و بزرگترین شهر)
پنوم پن
 شرقی′۵۵°۱۰۴ شمالی′۳۳°۱۱

زبان رسمی
زبان خمر

نوع حکومت
مشروطه سلطنتی

نام حاکمان
• پادشاه
• نخست‌وزیر

نوردوم سیهامونی
هون سن

موارد منجر به تشکیل
امپراتوری خمر
استقلال از فرانسه
۸۰۲
۹ نوامبر، ۱۹۵۳

مساحت

 -     مساحت    ۱٨۱٬۰۰۰کیلومتر مربع (٨٨ام)

 -     آب‌ها (٪)
۲٬۵
جمعیت

 -     سرشماری    ۱۳,۳۸۸,۹۱۰
(۶۷ام)

 -     تراکم جمعیت
۷۴‎/km۲‏ (۱۲۵ام)

واحد پول
ریل (KHR)

منطقه زمانی
GMT (ساعت جهانی+7)

 -     تابستانی (DST)
DST (ساعت جهانی)

دامنه اینترنتی
.kh

پیش‌شماره تلفنی
+۸۵۵
پادشاهی کامبوج (به زبان خِمِر: ، تلفظ: کامپوچیا) کشوری است در جنوب شرقی آسیا و پایتخت آن پنوم پن است.
جمعیت این کشور ۱۴٫۸ میلیون نفر و زبان رسمی آن خِمِر است که خط ویژه خود را دارد. دین ۹۶ درصد از مردم این کشور بودایی و واحد پول آن ریــِل است. ۹۰ درصد از مردم آن از تبار خمر، ۵ درصد ویتنامی‌تبار و بقیه از اقوام مختلفند.
از نظر جغرافیایی کامبوج بخشی از شبه‌جزیره هندوچین به‌شمار می‌آید و با تایلند، لائوس، و ویتنام هم‌مرز است.
کامبوج پس از ۱۰۰ سال استعمار فرانسویان در سال ۱۹۵۳ به استقلال رسید. نظام سیاسی کامبوج پادشاهی مشروطه است و ریاست کنونی دولت آن را هون سن برعهده دارد که با بیش از ۲۵ سال حکومت، طولانی‌ترین حکومت را در جنوب شرق آسیا داشته‌است.
رژيم خمرهای سرخ در سال ۱۳۵۳ پس از پنج سال جنگ داخلی در کامبوج در جنوب شرقی آسیا به حکومت رسيدند. حدود یک میلیون و هفتصد هزار نفر حدود یک چهارم جمعیت کامبوج بین سال‌های ۱۹۷۵ تا سال ۱۹۷۹ به وسیله رژیم مائویستی خمرهای سرخ در کامبوج کشته شده و یا بر اثر فرسودگی و گرسنگی جان خود را از دست دادند.[۱]
از اصلی‌ترین دیدنی‌های کامبوج می‌توان مجموعه‌ای کهن از نیایشگاه‌های هندو به نام آنگکور وات (شهر معابد) را نام برد که در استان سیه‌م رئاپ واقع شده‌است.
مهاجرت شمار زیادی از ویتنامی‌ها به کامبوج، گسترش بیماری ایدز، فساد اداری و مین‌های به‌جامانده در زمین از مشکلات کنونی سیاسی و اجتماعی کامبوج به‌شمار می‌آیند.
محتویات
•    ۱ تاریخ

•    2 سیاست
•    3 تقسیمات کشوری
•    4 جغرافیا
•    5 شهرها
•    6اقتصاد
•    7مردم
•    8فرهنگ
•    9جستارهای وابسته
•    10پیوند به بیرون
•    11منابع

تاریخ
لفظ کامبوج، تلفظی فرانسوی است. نام باستانی این کشور، کمبوجا وابسته به لفظ افسانه‌ای کمبو است؛ و تأثیرات آمیخته به باورهای هندی، بیانگر کاربرد و حفظ این لفظ باستانی در کتیبه‌ها و متون کهن کامبوج است.
جایاوارمان دوم در سال ۸۰۲ میلادی خود را پادشاه منطقه اعلام کرد و با بنیاد امپراتوری خمر، این امپراتوری توانست ۶۰۰ سال دوام آورده و با تسخیر بیشتر جنوب شرق آسیا به قدرت و ثروت زیادی دست پیدا کند. این پادشاهی که تحت تأثیر زیاد فرهنگی هندی قرار داشت پرستشگاه‌های عظیمی چون آنگکور وات را بنا نهاد و هندوئیسم و سپس بودیسم را به بیشتر جنوب خاوری آسیا گسترش داد. پس از سقوط آنگکور به‌دست آیوتهایا که در سده پانزدهم رخ داد، کامبوج با پادشاهان محلی اداره می‌شد تا این‌که فرانسه این کشور را در میانه‌های سده نوزدهم مستعمره خود کرد.
کامبوج از سال ۱۸۶۳ تا ۱۹۵۳سرزمین تحت الحمایه فرانسه تلقی می‌شد و در سال ۱۹۴۱ به اشغال ژاپن در آمد و در همین سال نیز بود که شاهزاده نوردوم سیهانوک به مقام سلطنت رسید. اشغال توسط ژاپن در سال ۱۹۴۵ پایان یافت و کامبوج توانست پس از ۱۰۰ سال استعمار فرانسویان به رهبری پادشاه در سال ۱۹۵۳ استقلال کامل خود را کسب کند اما سیهانوک در سال ۱۹۵۵ سلطنت را به پدر خود واگذار کرد تا بتواند در فعالیت‌های سیاسی شرکت داشته باشد.
در خلال جنگ ویتنام، نیروهای ویتنام شمالی اردوگاه‌هایی را در داخل کامبوج ایجاد کردند تا به عملیات علیه آمریکاییان مبادرت ورزند و در نتیجه، روابط کامبوج و ایالات متحده تیره شد. در سال ۱۹۷۰، در حالیکه شاهزاده سیهانوک، در سفر خارج بود، ژنرال لون نول، نخست‌وزیر، دست به کودتا زد و جمهوری خمر را تشکیل داد و به ریاست‌جمهوری خمر رسید. وی به گسیل نیروهای ارتش برای مقابله با نیروهای ویتنام شمالی در داخل کامبوج مبادرت کرد. سیهانوک به چین پناهنده شد و یک نهضت چریکی را برپا کرد. سیهانوک و طرفداران او با یک گروه شبه نظامی کمونیست به نام خمرهای سرخ که در سال ۱۹۶۰ تشکیل شده بود هم‌پیمان شدند و به ارتش لون نول حمله کردند و بدین ترتیب جنگ داخلی آغاز شد. دولت جمهوری خمر همزمان با حملات ویتنام شمالی و فعالیت چریک‌های کمونیست خمر سرخ مواجه بود که سرانجام در سال ۱۹۷۵، دولت لون نول را سرنگون کردند و با اشغال پنوم پن، پایتخت، حکومت را در دست گرفتند.
در همین برههء زمانی، همسایه شرقی کامبوج، یعنی ویتنام نیز درگیر جنگ برای استقلال از فرانسویان بود. در سال ۱۹۵۴ فرانسویان از ویتنام بیرون رانده شدند و دو کشور ویتنام شمالی کمونیست و ویتنام جنوبی متمایل به غرب (پشتیبانی شده از طرف ایالات متحده آمریکا) به وجود آمدند. سپس در فاصله کوتاهی جنگ داخلی در این کشور شدت گرفت و گروهی با نام ویت‌کنگ، متشکل از شبه نظامیان ویتنامی کمونیست (پشتیبانی شده توسط دولت ویتنام شمالی و چین) در جنگل‌های ویتنام جنوبی مستقر شدند و بر علیه ارتش کشور ویتنام جنوبی به مبارزه پرداختند. در سال ۱۹۶۴ ایالات متحده آمریکا در مبارزه با کمونیست‌ها با ویتنام وارد جنگ شد.
در زمان فرمانروایی شاهزاده سیهانوک، کامبوج توانست بی‌طرفی خود را در جنگ ویتنام با امتیاز دادن اندک به هر دو طرفین حفظ نماید. ولیکن با سر کار آمدن لون نول در کامبوج وضعیت تغییر نمود. پس از مسلط شدن لون نول که توسط آمریکایی‌ها نیز پشتیبانی می‌شد، ارتش ایالات متحده با خیال راحت وارد کامبوج شده و شروع به مبارزه علیه گروه شبه‌نظامی ویت کونگ نمود، و بدین ترتیب کامبوج تبدیل به یکی از عرصه‌های مبارزه جنگ ویتنام شد. در طول چهار سال بعد از آن بمب‌افکن‌های ب-۵۲ ایالات متحده با استفاده از بمب‌های آتش‌زا و خوشه‌ای حدود هفتصد و پنجاه هزار کامبوجی را در تعقیب و انهدام خطوط اذوقه‌رسانی نیروهای ویتنام شمالی به قتل رساندند.
جنبش خمرها در سال‌های ۱۹۷۰ بسیار محدود بود. رهبر آنان پل پوت در فرانسه تحصیلات خود را به پایان رسانده بود و یک کمونیست طرفدار مائو (مائویست) چین بود. او همچنین مظنون به داشتن رابطه با کمونیست‌های ویتنام شمالی بود. بمباران‌های آمریکایی‌ها و همدستی لون نول با آنان باعث پیوستن نیروهای تازه به جنبش خمرهای سرخ گشت. در آن زمان ویتنام شمالی و چین نیز آموزش‌های نظامی به این گروه می‌دادند. این روال ادامه پیدا کرد به طوری که در سال ۱۹۷۵ نیروهای پل پوت به مرز هفتصد هزار نفر رسیده بودند. بنابراین ارتش لون نول به جز مبارزه با ویتنامی‌های کمونیست
خمرها به منظور کسب مشروعیت در میان مردم کامبوج، سیهانوک را به عنوان رییس کشور، که نام آن را به کامپوچیا تغییر داده بودند، برگزیدند اما در سال ۱۹۷۶، با اعلام نظام جمهوری، خیو سامفان را به ریاست جمهوری و پول پوت را به نخست وزیری منصوب کردند و سیهانوک مجددا به خارج پناهنده شد.
حکومت خمرها تا سال ۱۹۷۹ و اشغال پایتخت توسط ویتنام شمالی ادامه داشت در حالیکه صدها هزار تن از شهروندان کامبوج، به خصوص اعضای طبقه متوسط، به دست دولت خمر  به قتل رسیده و بیش از یک و نیم میلیون نفر نیز در اثر بیماری و قحطی جان داده بودند.
نابسامانی و جنگ چریکی کامبوج تا سال ۱۹۸۹ و خروج نیروهای ویتنامی ادامه داشت و در آن سال، هون سن، نخست وزیر، با کنار گذاشتن گرایش‌های سوسیالیستی و لغو نظام جمهوری، نام کشور کامبوج را برای این سرزمین برگزید. در سال ۱۹۹۳، نظام سلطنت به کامبوج بازگشت و سیهانوک مقام سلطنت را مجددا برعهده گرفت.

سیاست
هون سن، نخست‌وزیر کامبوج.
در ۲۱ دسامبر ۱۹۶۵ دولت آمریکا کامبوج را به در اختیار نهادن پناهگاه به ویت‌کنگ‌ها متهم نمود و نظامیان امریکایی اجازهٔ تهاجم به خاک کامبوج را دریافت کردند. در ۱۴ اوت ۱۹۶۹، دولت لون نول مدافع اتحاد با واشنگتن به قدرت رسید. ۲۹ آوریل ۱۹۷۰ تاریخ اشغال کامبوج توسط نظامیان امریکایی – ویتنام جنوبی بود. در ۱۷ آوریل ۱۹۷۵ پنوم پن به تصرف خمرهای سرخ درآمد.
هون سن در سال ۱۹۸۵ برای نخستین بار مقام نخست وزیری کامبوج را در راس یک دولت سوسیالیستی تحت حمایت ویتنام برعهده گرفت و به همین دلیل، حزب اصلی مخالف در مورد گرایش وی به ادامه سلطنت ابراز تردید کرده بود. در ۲۵ دسامبر ۱۹۷۸ ارتش ویتنام به کامبوج حمله کرده‌بود و عقب‌نشینی رسمی ۲۶۰۰۰ نفری آخرین سربازان ویتنام از کامبوج از ۲۱ تا ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۹ انجام شد.
در ۲۳ اکتبر ۱۹۹۱ با امضای معاهدهٔ پاریس و ممهور کردن معاهدهٔ بازگشت صلح، کامبوج تا سازماندهی انتخاباتی آزاد تحت الحمایهٔ سازمان ملل قرار گرفت. در ۲۴ سپتامبر ۱۹۹۳ با صحه نهادن به قانون اساسی، نوردوم سیهانوک مجددا به مقام شاه برگزیده شد. در ۱ سپتامبر ۱۹۹۸ حزب خلق کامبوج متعلق به هون سن (PPC) در انتخابات با در اختیار گرفتن ۶۴ کرسی از ۱۲۲ کرسی پارلمان (۴۱ % آرا) به پیروزی رسید.
۲۷ ژوئیه ۲۰۰۳ شاهد پیروزی مجدد حزب خلق کامبوج در انتخابات قانونگزاری کامبوج بود. هرچند که این حزب اکثریت مطلق دو سوم آرا برای اداره کشور را به دست نیاورد.
در ماه ژوئیه سال ۲۰۰۴، و پس از یک سال که از پایان انتخابات عمومی در کامبوج می‌گذشت، سرانجام نمایندگان مجلس رای دادند که هون سن، رهبر حزب مردم کامبوج که دارای اکثریت قاطع در پارلمان نیست، با توافق حزب سلطنت‌طلب فونسیپک دولت جدید را تشکیل دهد.
تقسیمات کشوری
کامبوج به ۲۴ استان (khaet) و یک منطقه شهری (krong) تقسیم شده‌است. تعداد مناطق شهری کامبوج پیش از سال ۲۰۰۸، چهار منطقه بود
شماره    استان    مرکز    مساحت (ک.م.)    جمعیت
۱    بانتئای میانچی
سیسوفون
۶٬۶۷۹    ۶۷۸٬۰۳۳
۲    باتامبانگ
باتامبانگ
۱۱٬۷۰۲    ۱٬۰۳۶٬۵۲۳
۳    کامپونگ چام
کامپونگ چام
۹٬۷۹۹    ۱٬۶۸۰٬۶۹۴
۴    کامپونگ چهنانگ
کامپونگ چهنانگ
۵٬۵۲۱    ۴۷۲٬۶۱۶
۵    کامپونگ اسپئو
کامپونگ اسپئو
۷٬۰۱۷    ۷۱۶٬۵۱۷
۶    کامپونگ توم
کامپونگ توم
۱۳٬۸۱۴    ۷۰۸٬۳۹۸
۷    کامپوت
کامپوت
۴٬۸۷۳    ۵۸۵٬۱۱۰
۸    کاندال
تا خمائو
۳٬۵۶۸    ۱٬۲۶۵٬۸۰۵
۹    کپ
کرونگ کپ
۳۳۶    ۴۰٬۲۰۸
۱۰    کوه کونگ
کوه کونگ
۱۱٬۱۶۰    ۱۳۹٬۷۲۲
۱۱    کراتهیه
کراتیه
۱۱٬۰۹۴    ۳۱۸٬۵۲۳
۱۲    موندول‌یری
سنمونوروم
۱۴٬۲۸۸    ۶۰٬۸۱۱
۱۳    اودار میانچی
سامرائونگ
۶٬۱۵۸    ۱۸۵٬۴۴۳
۱۴    پایلین
پایلین
۸۰۳    ۷۰٬۴۸۲
۱۵    پنوم پن
پنوم پن
۷۵۸    ۲٬۲۳۴٬۵۶۶
۱۶    پریاه سیهانوک
سیهانوک‌ویل
۸۶۸    ۱۹۹٬۹۰۲
۱۷    پریاه ویهیار
تبنگ میانچی
۱۳٬۷۸۸    ۱۷۰٬۸۵۲
۱۸    پورسات
پورسات
۱۲٬۶۹۲    ۳۹۷٬۱۰۷
۱۹    استان پری ونگ
پری ونگ
۴٬۸۸۳    ۹۴۷٬۳۵۷
۲۰    راتاناکیری
بانلونگ
۱۰٬۷۸۲    ۱۴۹٬۹۹۷
۲۱    سیه‌م رئاپ
سیه‌م رئاپ
۱۰٬۲۲۹    ۸۹۶٬۳۰۹
۲۲    استونگ ترنگ
استونگ ترنگ
۱۱٬۰۹۲    ۱۱۱٬۷۳۴
۲۳    سوای ریه‌نگ
سوای ریه‌نگ
۲٬۹۶۶    ۴۸۲٬۷۸۵
۲۴    تاکئو
تاکئو
۳٬۵۶۳    ۸۴۳٬۹۳۱

جغرافیا

نقشه توپوگرافیک کامبوج.
مساحت کامبوج ۱۸۱،۰۳۵ کیلومتر مربع است. این کشور از سمت شمال و غرب و جنوب با تایلند، از سمت شرق با ویتنام، و از نواحی شمالی با لائوس هم مرز است. کامبوج به خلیج سیام و آبراه‌های ویتنام دسترسی دارد.
از سوی جنوب، کامبوج در کرانه خلیج تایلند دارای یک خط ساحلی حدود ۴۴۱ کیلومتری است. به‌جز در جنوب شرقی، همه مرزهای کامبوج را مناطق کوهستانی کم‌ارتفاع تشکیل می‌دهند. در میانه این مرزها دشت بزرگی قرار دارد که قلب سرزمین کامبوج را تشکیل می‌دهد. این دشت که سیل‌های پرشمار در طول تاریخ خاک آن را بسیار حاصلخیز کرده‌اند متراکم‌ترین بخش کامبوج از نظر جمعیت است و برنجکاری اصلی‌ترین فعالیت کشاورزی در آن را تشکیل می‌دهد. رودخانه مکونگ، که جریان آن از لائوس در شمال به سوی ویتنام در جنوب شرقی است این منطقه را آبیاری می‌کند.
در مرکز این دشت و در شمال غرب کامبوج دریاچه «تونله ساپ» (به معنی دریاچه بزرگ 'در زبان خمر) قرار دارد. در فصل خشک جریان آب از طریق رودخانه «تونله ساپ» به مکونگ می‌ریزد. در فصل مرطوب، به خاطر سطح بالای آب در مکونگ، جهت جریان این رود نیز تغییر کرده و آب به دریاچه جریان می‌یابد که در نتیجه آن مساحت دریاچه «تونله ساپ» سه برابر می‌شود. در فصول مرطوب این دریاچه از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین در جنوب شرقی آسیا است.
تقریبا ۷۵ درصد از کامبوج در ارتفاع کمتر از ۱۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار گرفته‌است. در جنوب غربی کامبوج رشته‌کوه کراوانه واقع شده که بلندترین قله آن «کوه آئورال» با ۱۷۷۱ متر ارتفاع است. این رشته‌کوه دارای شاخه‌ای در امتداد ساحل تا مرز ویتنام است که کوهستان دامرئی (کوهستان فیل) نامیده می‌شود و قلل آن بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر ارتفاع دارند. مرزهای غربی کامبوج با تایلند از یک منطقه کوه و تپه‌ای تشکیل شده که بلندی کوه‌های آن تا حدود ۵۰۰ متر است. در مرز شمالی با تایلند کوه‌های پر فراز و نشیب «دونگرک» با قللی ۷۰۰ متری قرار دارد که پرستشگاه ویهیار پریاه نیز در همین رشته‌کوه واقع است.
تایلند و کامبوج بر سر موضوع مالکیت چند معبد بودایی در مرز دو کشور اختلاف مرزی دارند که به درگیری‌هایی نیز منجر شده‌است.
شهرها
نمایش • بحث • ویرایش
نمایش • بحث • ویرایش
شهرهای اصلی کامبوج
(سرشماری ۲۰۰۸)
 
پنوم پن --- باتامبانگ        
    رتبه  شهر
استان
جمعیت     
سیه‌م رئاپ
 
سیهانوک‌ویل
                   
    ۱    پنوم پن
پنوم پن
۲٬۲۳۴٬۵۶۶                           
    ۲    باتامبانگ
باتامبانگ
۲۵۰٬۰۰۰                           
    ۳    سیه‌م رئاپ
سیه‌م رئاپ
۱۷۱٬۸۰۰                           
    ۴    سیهانوک‌ویل
پریاه سیهانوک
۱۳۲٬۰۰۰                           
    ۵    پویپت
بانتئای میانچی
۸۹٬۵۴۹                           
    ۶    پری ونگ
پری ونگ
۷۴٬۰۰۰                           
    ۷    کامپونگ چام
کامپونگ چام
۶۳٬۷۷۰                           
    ۸    سیسوفون
بانتئای میانچی۶۱٬۶۳۱  
                           
        تا خمائو۹     
کاندال۵۸٬۲۶۴
           
پورسات۵۷٬۰۰۰
                           
اقتصاد
اقتصاد کامبوج بر پایه گردشگری و تولید لباس می‌چرخد. به تازگی در آب‌های این کشور منابعی از گاز و نفت یافت شده است.
تولید ناخالص داخلی در این کشور ۷۹/۲۵ میلیارد دلار است. هفت میلیون نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند که ۷۵ درصد از آنها در بخش کشاورزی مشغول به کار هستند. نرخ بیکاری در کامبوج ۲.۵ درصد است. ۳۵ درصد از جمعیت این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم آن ۴.۴ درصد بود.
فرآورده‌های صادراتی این کشور شامل پوشاک، الوار، لاستیک، برنج، ماهی، تنباکو و کفش است که به کشورهای آمریکا (۵۳.۳ درصد)، هنگ‌کنگ (۱۵.۲ درصد)، آلمان (۶.۶ درصد) و انگلیس (۴.۳ درصد) صادر می‌شود. محصولات وارداتی این کشور شامل فرآورده‌های نفتی، سیگار، طلا، مواد ساختمانی، ماشین‌آلات، وسایل نقلیه موتوری و محصولات دارویی است که از هنگ‌کنگ (۱۸.۱ درصد) چین (۱۷.۵ درصد)، تایلند (۱۳.۹ درصد)، تایوان (۷/۱۲ درصد)، ویتنام (۹ درصد)، کره جنوبی (۴.۹ درصد)، ژاپن (۴.۳ درصد) و سنگاپور (۵.۳ درصد) وارد می‌شود.
دین مردم  در کامبوج
دین            درصد   
بوداگرایی          ۹۶٫۴٪
اسلام          ۲٫۱٪
مسیحیت          ۱٫۳٪
بقیه          ۰٫۳٪
شاخه هینه‌یانه (تراوادا) از بودیسم مذهب رسمی کشور کامبوج است و بیش از ۹۵ درصد از مردم این کشور پیرو این کیش هستند. سنت‌های بودایی هینه‌یانه در کامبوج ریشه‌دار و گسترده هستند و ۴۳۹۲ نیایشگاه بودایی در سراسر این کشور پراکنده است. چینی‌ها و ویتنامی‌های ساکن کامبوج پیرو شاخه مهایانه از بودیسم هستند. خمرهای سرخ در اواخر دهه ۱۹۷۰ مذهب و از جمله بوداگرایی را سرکوب می‌کردند اما بودیسم پس از پایان دوره آن‌ها دوباره با احیا و تقویت روبه‌رو شده‌است.
اسلام دین اکثریت در میان اقلیت‌های چام و مالای است و بیشتر آن‌ها سنی‌های شافعی هستند. تعداد مسلمانان کامبوج ۳۰۰ هزار نفر و تمرکز آن‌ها در استان کامپونگ چام است. در کامبوج ۲۰ هزار مسیحی کاتولیک زندگی می‌کنند که ۰.۱۵ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
ویرانی‏هایی که در ۱۹۷۹، در کامبوج اتفاق افتاد، هزاران‏ هزار مقیم این کشور را از سرزمین مادری خود دور کرد. در حدود صد و پنجاه هزار نفر به امریکا مهاجرت کردند و مقیم‏ آنجا شدند. در حدود یک سوم از این افراد در منطقه‌ای به نام‏ لانگ بیچ[۴] واقع در کالیفرنیا، خانه‌هایی ساختند و در آنجا سکنا گزیدند. بنابراین، بیشترین تمرکز مهاجران‏ کامبوجی در این منطقه است.[۵]
نمایی از آنگکور وات (شهر معابد) در استان سیه‌م رئاپ. این مجموعه کهن از نیایشگاه‌ها پربازدیدترین مکان گردشی کامبوج است.

فرهنگ
« واژه کامبوج به خط خمر.
فرهنگ کامبوج هم فرهنگ اکثریت قومی دشت پست مرکزی را شامل می‌شود و هم فرهنگ ۲۰ قبیله و قومیتی که در مناطق تپه‌ای و کوهستانی این کشور زندگی می‌کنند. نورودوم سیهانوک، پادشاه پیشین کشور، این قومیت‌ها را «خمر لوئیو» نامید تا همبستگی میان دشت‌نشینان و کوه‌نشینان را تقویت کند.
سربندهای پارچه‌ای به نام کراما ازجمله پوشاک ویژه مردم کامبوج است. روش سلام دادن معروف به سامپیا که در آن کف دو دست بر هم قرار داده می‌شود روش درود و احترام رایج در میان مردم کامبوج است. فرهنگ خمر در دوران امپراتوری خمر سبک‌های ویژه‌ای از رقص، معماری و پیکرتراشی را پدید آورد که این فرهنگ با تمدن‌های همسایه در لائوس و تایلند دادوستدهای فرهنگی داشته‌است.
بون ام تیوک (جشنواره مسابقه قایق‌ها) که به طور سالانه برگزار می‌شود پربازدیدکننده‌ترین جشنواره ملی این کشور است.
در برخی سال‌ها به فراخور جشنواره سه‌روزه آب که بزرگترین کارناوال پنوم‌پن است، ۵ میلیون نفر از نواحی مختلف کامبوج به پایتخت می‌آیند. به هنگام این جشنواره در جزیره الماس که پلی آن را به پایتخت کامبوج وصل می‌کند، نمایشگاه‌های مختلف، رستوران و غرفه‌های متعدد برپا می‌شود و معمولا زنان فروشنده اجناس در مدت این جشنواره به این جزیره می‌آیند.[۶]نوردوم سیهانوک
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
پرش به: ناوبری، جستجو
     این نوشتار به شخصی می‌پردازد که به‌تازگی درگذشته است.
بنابراین برخی داده‌ها (مانند علت مرگ یا شرایط آن) ممکن است به‌سرعت تغییر کند.
نوردوم سیهانوک
پادشاه کامبوج
دوران    از ۱۹۴۱ تا ۱۹۵۵
از ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۴
زادروز    ۳۱ اکتبر ۱۹۲۲
زادگاه    پنوم‌پن، هندوچین فرانسه
مرگ    ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲ (۸۹ سالگی)
محل مرگ    پکن، چين
پیش از    نوردوم سیهامونی
فرزندان    نوردوم سیهامونی
دین    بودائیسم

امضا     
نوردوم سيهانوک (به خمری ) ‏(۳۱ اکتبر ۱۹۲۲ - ۱۵ اکتبر ۲۰۱۲) پادشاه پیشین کامبوج بود.
سیهانوک در سال ۱۹۲۲ متولد شد و بزرگترین پسر پادشاه نورودوم سوراماریت و ملکه کوساماک بود.
سیهانوک در مدارس فرانسوی زبان در سایگون و پاریس درس خواند.
وی که در سال ۱۹۴۱ توسط دولت تحت کنترل نازی ها در فرانسه به مقام سلطنت کامبوج دست يافت، در سال ۱۹۵۳، جنبش استقلال کامبوج از فرانسه را رهبری کرد.
سیهانوک در سال ۱۹۵۵ به نفع پدرش از قدرت کناره گیری کرد و به عنوان نخست وزیر و هم وزیر خارجه کشورش خدمت کرد.
سيهانوک پس از کودتای۱۹۷۰ و نيز در دوران حکومت "خمرهای سرخ " از کامبوج تبعيد شد، اما در سال ۱۹۹۳ با احيای نظام سلطنتی به کامبوج بازگشت.
بنابر گزارش آسوشيتد پرس، يک سخنگوی دولت کامبوج با اعلام خبر مرگ سيهانوک گفت که در ساعت ۰۲:۲۵ به وقت محلی در بامداد روز دوشنبه در بیمارستانی در پکن در سن ۸۹ سالگی درگذشت. 
هنر رزمی کهن کشور کامبوج است ( bradhal serey) پرادال سری یا برادال سری    
پرادال سری یا برادال سری ( bradhal serey )  هنر رزمی کهن کشور کامبوج است .  ( در ادامه هنر رزمی کشور کامبوج که با نام bokator شناخته می شود و کشتی خمری را معرفی می کنم ) . در گویش کشور کامبوج پرادال معنای مبارزه می دهد و سری معنای آزاد بنابرابن پرادال سری به معنای مبارزه ی آزاد می باشد . از این هنر قدیمی در میادین نبرد استفاده می شده است . هم اکنون این هنر به عنوان یکی از ورزش های ملی کامبوج شناخته شده و حرکات آن کمی تغییر کرده تا با قوانین جدید و بین المللی منطبق شود .
پرادال سری غالبا همانند سلف خویش kbach kunkhmer boran است جز اینکه شامل فنون mae ( فنون قفل ) ، فنون tvear ( سیستمی که بر کار پا یا رقص پا تاکید خاصی دارد ) نمی شود . در عوض بیشتر بر روی پایان دادن و پیروز شدن یک مسابقه و یا کشمکش تمرکز دارد . در حالیکه پرادال سری به دلیل ضربات قدرتمند پایش مشهور است ، که قدرت را از چرخش لگن تولید می کند تا پرتاب ضربات پا به صورت شلاقی ( چیزی که در تکواندو و ساندا دیده می شود ) ، پرادال سری شامل چهار تکنیک حمله می شود : مشت ، لگد ، زانو و آرنج . درگیری نزدیک ( گردن گیری یا clinch ) برای به زمین انداختن حریف استفاده می شود .
در مقایسه با دیگر سبک های بوکس جنوب شرقی آسیا ( در ادامه این سبکها به طور کامل معرفی می شوند ) ، پرادال سری تاکید خاصی بر حالت مبارزه ی گریزان و حیله گرانه دارد . این سبک مبارزه به سمت به کارگیری بیشتر ضربات آرنج در مقایسه با دیگر سبکهای بوکس جنوب شرقی اسیا می رود . بیشتر پیروزی های حاصل در مسابقات ، با استفاده از ضربات آرنج صورت پذیرفته تا دیگر ضربه های این سبک .
پایتخت کامبوج بیش از 50 مبارزه ی پرادال سری در هفته برگزار می شود phnom penh هم اکنون در

تاریخچه

مبارزات بخش ثابت فرهنگ و تمدن جنوب شرقی آسیا از دوران باستان تا به حال بوده است و سرانجام به سیستم رزم و نبرد سازمان یافته ای منجر شد . در عصر Angkor ( کشور پادشاهی باستانی که شامل کامبوج ، لائوس ، برمه و تایلند کنونی بوده ) تمام هنرهای رزمی رزمی با سلاح و بدون سلاح توسط خمرها تمرین می شده است . مدارک نشان می دهد استایلی شبیه به پرادال سری در قرن نهم وجود داشته است ، که ممکن است یکی از دلایلی باشد که چرا امپراطوری خمرها یکی از نیروهای غالب و چیره در جنوب شرقی آسیا بوده است . پادشاهی Angkor یک فرم ابتدایی و اولیه پرادال سری را که Yuthakun Khom نامیده می شده را همراه سلاح های مختلف و فیل های جنگی برای جنگیدن با دشمن اصلیشان ، ویتنام ، مرکز پادشاهی چامپا ( champa ) و بعدها سیام ، استفاده می کرده است .
در این زمان پادشاهی آنگ کور در بیشتر نواحی که اکنون کامبوج ، تایلند ، ویتنام و لائوس نامیده می شود غالب شده و کنترل آنها را بدست آورده بود . به عنوان مثال کامبوج تاثیر زیادی بر فرهنگ تایلند و لائوس گذاشته بود . این مسئله منجر به این شد که خمرها باور کنند که تمام فرم های بوکس آسیای جنوب شرقی از نمونه ی اولیه و ابتدایی kun khmer شکل گرفته است . آنها همچنین عنوان می کنند که پرادال سری همچنین تاثیر بسیاری بر پایه های موی تای ( بوکس تایلندی ، یکی از فرم های بوکس آسیای جنوب شرقی که در ادامه معرفی می شود ) گذاشته است .
در صدر داستان های شفاهی که برگرفته از اجداد خمرهاست ، پایه و اساس تمامی این بحث ها حجاری و نقوش برجسته ی به جا مانده از خمرهای اولیه در معابد باستانی بایون ( bayon ) و دیگر معابد باستانی پادشاهی Angkor است . بسیاری از نوشته های هنر باستانی خمرها توسط ارتش متخاصم تایلند نابود و اقتباس شد ، وقتی که صیامی ها در حال غارت Angkor بودند و اسیران خمر را که شامل اعضای دربار سلطنتی بودند را از Angkor اخراج و همرا خود به آیوتایا ( ayutthaya ) بردند .
پادشاه جنگجوی خمر Jayavarman VII و Fa ngum موسس لائوس متحد ، در میان رهبران نظامی بوده اند که حدس زده می شود در سیستم مبارزات قدیمی کامبوج آموزش دیده اند .
در زمانی که کامبوج کشور تحت الحمایه فرانسه بود ( 1863–1887 ، colonial period ) ، هنرهای رزمی مانند پرادال سری توسط اروپاییان استعمارگر ، غیرمتمدنانه و وحشی گری در نظر گرفته می شد . فرانسویان پرادال سری را کم کم از هنر رزمی تبدیل به ورزش رزمی کردند ، توسط اضافه کردن راندهای زمان بندی شده ، رینگ مشتزنی و دستکش های بوکس غربی در کوشش برای کاستن از صدمه و آسیب دیدن بوکسورها .
در گذشته مبارزات در گودال های کثیف با قوانین محدود انجام می شد ، در حالیکه دستان در طنابی پیچیده شده ب
طناب پیچی سنتی دست ها قبل از رایج شدن دستکش های بوکس غربی ( البته هنوز هم در مسابقات به سبک سنتی استفاده می شود )  


سقوط و احیای پرادال سری

در هرج و مرج ناشی از جنگ ویتنام ، کامبوج از جنگ داخلی رنج می برد . در 17 آپریل 1975 شورشیان مائوئیست ( the Maoist Communist rebels ) ، خمرها ، حکومت جمهوری خمر را که توسط مارشال Lon Nol رهبری می شد ،  پس از اینکه آمریکا ویتنام را ترک کرد ، سرنگون کردند . طرح و برنامه ی خمرها این بود که جامعه و نظام اجتماعی مدرن را حذف و محو کنند و یک آرمانشهر کشاورزی ( agricultural utopia ) ایجاد کنند . همچنین دیگر نفوس و جمعیت باقی مانده مجبور به کار در اردوگاه های کار اجباری شدند که در آنها بسیاری از گرسنگی و بیماری جان سپردند .
هنر های رزمی سنتی در این زمان ممنوع اعلام شد و بسیاری از بوکسورها اعدام شده و یا تا سرحد مرگ در اردوگاه های کار ، کار کردند .
در هنگام صلح نسبی تا زمان عزیمت ویتنامی ها و استقرار مجدد پادشاهی کامبوج ، هنرهای سنتی کشور ، که شامل پرادال سری هم می شد احیا شدند. 

احیا
پرادال سری یا kun khmer بازگشتی قدرتمندانه پس از ممنوعیت آن در دهه ی 1970 داشت . کامبوج در تلاش بود که بوکس سنتی کشورش را همانند موی تای ( بوکس تایلندی ) و به همان ظرفیت به جهان عرضه کند ، حتی اگر به عنوان یک کشور جهان چهارمی در ارائه ی بودجه ی مالی به این کار ناموفق باشد . باشگاه های متعددی گشایش یافت و انبوه جمعیت هنرآموزان ، داخلی و خارجی ، به کامبوج آمده و شروع به تمرین کردند . مسابقات هفتگی وجود دارد و اکثرشان از پخش زنده ی تلوزیونی بهرمند هستند . بسیاری از بهترین مبارزان کامبوج در عرصه ی گیتی به مسافرت پرداخته و در مسابقات بین المللی شرکت می کنند . در حال حاضر تقریبا 70 باشگاه مشت زنی در سرتاسر کشور وجود دارد .

پرادال سری در کامبوج توسط فدراسیون بوکس کامبوج ( Cambodian boxing federation , CBF ) ، که سابقا فدراسیون بوکس آماتور کامبوج ( Cambodian Amateur Boxing Federation , CABF ) نامیده می شد ، اداره می شود . تمامی داوران و مبارزان باید توسط این فدراسیون مجاز شمرده شوند ( به اصطلاح لایسنس داشته باشند ) . همچنین ایستگاه های تلوزیونی که مسابقات بوکس را برگذار می کنند نیز تحت نظارت این فدراسیون هستند . ایستگاه های شخصی خود مسئول سازماندهی بوکسورها ، مربیان ، کمک های پزشکی و نوازندگان موسیقی هستند . فدراسیون بوکس کامبوج داورها و وقت نگهدارهای مسابقات را تامین می کند . ریاست فعلی فدراسیون بوکس کامبوج را سرلشگر Tem Moeun بر عهده دارد .
در خارج از کشور ، پرادال سری توسط 4 سازمان اشاعه و ترویج می شود . این سازمانها شامل European Khmer Boxing Federation مستقر در آلمان ، Fédération des Arts Martiaux Khmers که FAMK نیز خوانده می شود مستقر در فرانسه ، سازمان Anh Binh Minh Khmer Martial Arts Association در ویتنام ، و Kun Khmer Australia در استرالیا می باشد . سازمانهای به تازگی تاسیس شده را در ایتالیا ، بلژیک  و اسپانیا نیز می توان یافت .
سازمان بین المللی ورزش کیک بوکسینگ ( The International Sport Kickboxing Association ) مستقر در انگلستان ، مسابقاتی با شرکت بوکسورهای کامبوجی برگزار کرده اند . مبارزان کامبوجی در کشورهای خارجی همانند کره ، ایالات متحده ، فرانسه مبارزه کرده اند .